سهام عدالت چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟

سهام عدالت چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟

در این پست از آکادمی نیکخوی به ساده ترین روش توضیح می دهیم که سهام عدالت چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟ و نحوه فروش سهام عدالت چگونه است؟ با سهام عدالت متوفی چه کنیم؟ شاید جمله” کاش چند سال پیش سهام عدالت می‌خریدم تا امسال سود کلان می‌بردم” را شنیده باشید. امروزه که همه در تلاش هستند، سرمایه خود را افزایش دهند، چنین اصطلاحاتی کنجکاو کننده هستند. این یک مفهوم بورس اوراق بهادار است. که شامل حال طیف وسیعی از ایرانیان می شود. بنابراین تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. و در پایان در صورت هرگونه پرسش کامنت بگذارید. در صورت نیاز به مشاوره از طریق راه های ارتباطی در صفحه تماس با ما، با ما در ارتباط باشید.

چکیده و پیشگفتار

سهام عدالت سبدی از سهام است که از شرکت های دولتی تشکیل می شود. این نوع از سهام برای کم کردن سهم دولت در بنگاه های بزرگ اقتصادی است. همچنین باعث توزیع ثروت بین اقشار کم برخوردار جامعه ایجاد شد.

سهام عدالت گونه‌ای یارانه است.  بنابر نظر دولت نهم جمهوری اسلامی (ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد)، از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار شد.

هدف دولت از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد.

سبد سهام عدالت ترکیبی از ۴۳ شرکت بورس و فرابورس است. برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شده‌است؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۴۳ شرکت دولتی تعریف شده‌است که سود و زیان شرکت‌های مذکور به‌صورت علی‌السویه بین سهامداران تقسیم می‌شود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد می‌کرد . اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد .

سهام عدالت چیست و ارزش مالی آن چقدر است؟

به صورت خلاصه، سهام عدالت سبدی از سهام دولتی است که به نوعی یارانه برای تامین عدالت اجتماعی و فقرزدایی و همچنین کاهش سهام دولت در شرکت‌های بزرگ اقتصادی محسوب می‌شود. در حال حاضر، سـهام عدالت درگیر مشکلاتی همچون فروش و برگزار نشد‌ن مجامع شرکت‌های سـهام عدالت استانی است.

سـهام عدالت در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان بود که بعدا قابلیت افزایش به ۱ میلیون تومان هم پیدا کرد. سـهام عدالت به صورت مجموعه‌ای از سهام بود که تا اواسط سال ۱۳۹۹ قابلیت فروش هم نداشت. هرچند سود سـهام عدالت در فواصل زمانی معینی برای دارندگان پرداخت می‌شد.

ارزش روز سـهام عدالت باتوجه به قسمت بورسی آن که در هر روز قابل معامله بود‌ه تغییر می‌کند که در حال حاضر بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است. البته عدد گفتـه شد‌ه برای قسمت بورسی سـهام عدالت است و برای قسمت غیربورسی آن نمی‌توان ارزش مشخصی را تعیین کرد.

♦️ ارزش روز سهام عدالت روش مستقیم به تفکیک گروههای مختلف در تاریخ ۱۲ آذر ۹۹ در عکس زیر قابل مشاهده است

آیا من هم مشمول دریافت آن هستم؟

تقریبا بیش از ۴۹ میلیون نفر دارندگان سـهام عدالت هستند که در سامانه سـهام عدالت ثبت شده‌اند. همانطور که اشاره شد، مشمولان سـهام عدالت به‌واسطه هدف‌گذاری این طرح بیشتر افراد کم درآمد جامعه بودند. روستاییان و عشایر، زنان سرپرست خانوار، کارگران فصلی ساختمان‌ها، کارمندان و دیگر اقشاری که در مراحل مختلف مشمول این طرح شدند.

بنا به گزارش پایگاه رسمی اطلاع رسانی سهام عدالت، مجوز قانونی برای ثبت نام و تخصیص سهام به اشخاص جدید وجود ندارد.هیچ سهامدار جدیدی به لیست مشمولان سهام اضافه نخواهد شد. اگر مجوزهای قانونی برای ثبت نام متقاضیان این سهام صادر شود، این مساله اطلاع رسانی عمومی خواهد شد.

در سایت  samanese.ir  لیست افراد مشمول دریافت سهام و  تعداد ثبت نام شدگان قابل مشاهده است. ثبت‌نام اولیه یا داشتن دعوت نامه دلیل بر ثبت نام نهایی و شمولیت در این سهام نیست. اطلاعات هویتی و اصلاحات شناسانامه‌ای افراد تا دی ماه ۱۳۹۵ از سازمان ثبت احوال کشور اخذ و در سایت درج شد. معیار داشتن این سهام، موجودیت نام متقاضی در سامانه یاد شده است. شخصی که نام او در این سایت مشاهده گردد، مشمول سهام محسوب می‌شود.(هرچند برگه های مربوطه را در اختیار نداشته باشد)

البته مشمولان سهام عدالت بیشتر افراد کم درآمد جامعه هستند و در گروه های زیر دسته بندی می شوند:

• مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی در رده اول بوده و سود دریافتی آن ها نسبت به دیگران بیشتر است.
• روستاییان و عشایر
• زنان سرپرست خانوار
• گروه‌های کم جمعیت مانند خبرنگاران و خادمان مسجد
• کارگران فصلی
• کارمندان و بازنشستگان دولتی

توجه داشته باشید که فعلاً امکان خرید این سهام وجود ندارد، البته به محض مشخص شدن خبرهای جدید مبنی بر امکان خرید ما این مقاله را به روز رسانی می کنیم.

خرید و فروش برگه سهام عدالت و انتقال مالکیت آن ممنوع است. در بانک اطلاعاتی سامانه سجام، مشمولان، ثبت نام شدگان قطعی هستند.

تغییر وضعیت افراد و خانوارها تاثیری در شمولیت این سهام  ندارد. به عنوان مثال، اگر خانوارهای روستایی یا مددجویان کمیته امداد خمینی (ره) ثبت‌نام شده، دیگر در حال حاضر جزو آن اقشار نباشند، همانند قبل سهامدار شناخته می‌شوند.

نحوه استعلام سهام عدالت چیست

برای استعلام از دارایی و قیمت روز سـهام عدالت باید به سامانه SAMANESE.IR مراجعه کنید.

پس از ورود و طی مراحل اولیه با صفحه زیر مواجه می‌شوید:

در این صفحه، تمام دارایی بورسی سـهام عدالت شما همراه با تعداد برگه سهم و قیمت و ارزش روز آن قابل مشاهده است. قابل ذکر است که قسمت غیر بورسی سـهام عدالت به دلیل قابل معامله نبود‌ن و نداشتـن قیمت مشخص، قابل مشاهده نیست.

سامانه سود سهام عدالت چیست

برای مشاهده سودهای دریافتی سـهام عدالت باید به سایت ddn.csdiran.ir/login مراجعه کنید. در این سایت، در قسمت سود سـهام عدالت سوابق دریافت میزان و تاریخ سود سـهام عدالت مشخص شد‌ه است.

نحوه واریز سود سهام عدالت

تمامی دارندگان سهام عدالت چیست برای دریافت سود سـهام عدالت باید مشخصات شناسایی و اطلاعات بانکی مخصوصا شماره شبای خود را در سامانه سجام ثبت نام کنند. بنابراین، برای دریافت سود سهام عدالت باید حتما در سامانه سجام ثبت نام کرد‌ه و مشخصات خود را ثبت کنید. در صورتی که، شماره شبای بانکی خود را ثبت نکرد‌ه و یا دارای مشکل باشد، سود شما به صورت بستانکار باقی خواهد ماند.

روش مستقیم

در روش مستقیم سهام عدالت، سهامداران خودشان مدیریت سبد سـهام عدالت را در دست می‌گیرند. به این معنی که می‌توانند هرتعداد از هرسهمی که بخواهند برای فروش در بورس قرار دهند. البته مشکلاتی که در فروش و حجم بالای درخواست فروش ایجاد شد، جلوی فروش سـهام عدالت به روش مستقیم را گرفت.

در ابتدا مقرر شد که حدود ۳۰% از بخش بورسی سـهام عدالت با درخواست دارندگان قابل فروش باشد که به دلایل مختلف از جمله حجم بالای درخواست فروش جلوی آن گرفتـه شد‌ه و تا به امروز هم هیچ راه‌حلی برای فروش سـهام عدالت به روش مستقیم معرفی نشد‌ه است.

روش غیر مستقیم

در این روش که سهام عدالت به حساب صندوق‌های سرمایه‌گذاری استانی ریختـه می‌شود، دارندگان هیچ دخل و تصرفی در سهام خود ندارند. سهامداران فقط می‌توانند سود سـهام عدالت خود را در فواصل زمانی معین دریافت کنند. البته درحال حاضر، نمادهای سـهام عدالت استانی درگیر مشکلات فراوانی هستند که معاملات آنها در بازار سرمایه نیز به مشکل خورد‌ه است.

آیا در حال حاضر میتوان سهام عدالت را فروخت؟

همانطور که قبل تر هم گفتیم، قسمت بورسی سـهام عدالت (که درحال حاضر از ۳۶ شرکت تشکیل شد‌ه) قابل فروش است. با آزادسازی این بخش از سـهام عدالت در تابستان سال ۹۹ امکان فروش سـهام عدالت نیز مهیا شد. هرچند پس از گذشت چند ماه و شکل‌گیری موجی از فروش و به واسطه حجم بالای سهامداران عدالت، جلوی فروش سـهام عدالت گرفتـه شد‌ه است. در حال حاضر، امکان فروش سـهام عدالت در هیچ یک از روش‌های مستقیم و غیر مستقیم وجود ندارد.

آزادسازی سهام عدالت  

تا سال ۹۹، مسئولیت مدیریت سهام عدالت بر عهده سازمان خصوصی سازی بود. سود حاصل از چنین سرمایه گذاری عظیمی به حساب سهامداران مربوطه واریز می‌شد. اما با آزادسازی، خود سهامداران به مدیریت آن می‌پردازند. امکان سازمان دهی سهام توسط شرکت‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد.

 قبلا امکان فروش سهام عدالت  وجود نداشت. سهامداران فقط سود این سهام را دریافت می کردند؛ در حال حاضر، با امکان آزاد‌سازی سهام عدالت، گزینه فروش و واگذاری اصل سهام نیز مطرح است.

کافی است که سهامداران برای آزادسازی این سهام وارد سایت (samanese.ir) شده و مراحل فرایند را عملی نمایند.

روش آزادسازی سهام عدالت

 سهامداران از دو روش مستقیم و غیرمستقیم برای آزادسازی سهام  خود استفاده می‌کنند. در روش آزادسازی مستقیم سهام عدالت، خود سهامدار بعداز دو ماه، به مدیریت و خرید و فروش سهام خود در بازار بورس و فرابورس می‌پردازد.( افراد دارای کد بورسی، نیازی به ثبت نام مجدد در بورس ندارند. سهام این افراد به کد بورسی‌شان منتقل خواهد شد.). این مهلت احراز هویت سهامداران در سامانه سجام ( www.sejam.ir ) است، سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که با ثبت نام در سامانه سجام احرازهویت می‌شوند. سپس، کدبورسی شان صادر خواهد شد. در روش آزادسازی غیرمستقیم، نیازی به ورود به سامانه نیست.

اخیرا گزینه آزادسازی مستقیم از سایت سجام حذف شده است. اگر سهامداران نسبت به آزادسازی سهام خود پس از پایان مهلت آزادسازی اقدام نکنند، سازمان خصوصی‌سازی، سهام آن‌ها را به صورت غیرمستقیم و خودکار آزاد می‌کند. این سهام به شرکت های سرمایه‌گذاری استانی واگذار خواهد شد. در این حالت، امکان فروش سهام توسط سهامدار وجود ندارد.

تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان 

اگر نام سهام عدالت متوفی در سایت مشاهده شود. ولی آن اشخاص در قید حیات نباشند. وراث قانونی‌شان می‌توانند از طریق سامانه  samanese.ir اطلاعات لازم را جهت مراحل بعدی کسب نمایند. آن‌ها می‌توانند با ارائه مدارک لازم به دفاتر منتخب پیشخوان دولت مراجعه نمایند. در نهایت، تسهیم سهام مشمول سهام عدالت متوفی با امضای تقسیم‌نامه بین وراث قانونی میسر است. وراث قانونی متوفی مشمول سهام، می‌توانند جهت پیشبرد فرایند دریافت سهم خود وکیل قانونی انتساب نمایند. پیگیری فرایند اخذ سهام  برای قیم و کفیل مشمولان نیز میسر است.

انتقال قدرالسهم وراث قانونی فقط به اشخاصی میسر است که نام و مشخصات‌شان در گواهی انحصار وراثت درج شده باشد. قانون، اجازه  بذل و انتقال یا هرگونه واگذاری دیگری را در چهارچوب این سهام جایز نمی داند.

 مدارک لازم جهت تقسیم سهام عدالت متوفی مشمول

• اصل کارت ملی وراث قانونی متوفی مشمول سهام 
• کدملی و تاریخ تولد متوفی مشمول سهام عدالت
• اصل گواهی قانوی انحصار وراثت
• شماره شبای بانکی وراث مشمول سهام 
• نشانی و کدپستی محل سکونت یکی از وراث مشمول سهام 

شرکت‌های واگذار شد‌ه به طرح توزیع سهام عدالت

در خصوص سبد سهام عدالت نیاز است بدانید که از مجموعه شرکت های بورسی و غیربورسی تشکیل شده است. که در ادامه ارزش آن ها را آورده ایم.

سبد سهام عدالت در مجموع از ۴۹ شرکت (۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیر بورسی)  تشکیل میشود. در ادامه این شرکت ها را نام می بریم:

شرکت‌های بورسی:

شرکت‌های غیر بورسی:

پتروشیمی ارومیه، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی خوزستان، دخانیات ایران، پتروشیمی بندر امام (ره)، پتروشیمی بوعلی سینا، پتروشیمی بیستون، ساختمان سد و تاسیسات آبیاری سابیر، شهر صنعتی البرز، شهر صنعتی رشت، شهر صنعتی کاوه، مشانیر و مگا موتور از شرکت‌های غیر بورسی سـهام عدالت هستند. لازم به ذکر است که در حال حاضر این بخش از سهام عـدالت سودی به دارندگان پرداخت نمی‌کنند.

ارزش سهام عدالت

مبلغ سهام عدالت در زمان تخصیص سهام بین ۳۰۰ هزار الی یک میلیون تومان بود. برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، ارزش ریالی سهام عدالت ده میلیون ریال است. برای سایر سهامداران ارزش ریالی کمتر این سهام در نظر گرفته شده است.

 ارزش اولیه سهام هر فرد مشمول، مطابق مقررات تخصیص یافته است. مشمولان می‌توانند جهت اطمینان از تعلق سهام به سامانه samanese.ir مراجعه نمایند. ارزش روز سهام بیش از میزان ارزش اولیه است. امکان رویت این ارزش در صورت حساب مشمولان سهام  در سامانه مذکور فراهم شده است. مبلغ سهام با توجه به افزایش یا کاهش ارزش سهام در بورس و فرابورس در نوسان است.

در بازار کنونی بورس، ارزش هر برگه سهام عدالت ۱۵ برابر شده است. به عنوان مثال، ارزش سهام یک میلیون تومانی تقریبا ۱۵ میلیون تومان براورد می شود. با توجه به عملکرد بازاربورس و فرابورس امکان رشد یا افت این ارزش وجود دارد.

سود سهام

سازمان خصوصی‌سازی پس از وصول سود مصوب شرکت‌های سرمایه‌گذاری و محاسبه مبلغ سود هر دارنده سهام، آن را به شماره شبای تایید شده در سامانه سجام واریز می کند. اگر سهامداری فاقد این شماره شبا در سامانه باشد، بستانکار تلقی می گردد.

سهــام عدالت یا EFT ؟

در دوران رکود و چالش اقتصادی، بورس همچنان پررونق است. دولت در ادامه سیاست‌های اقتصادی خود، درصدد عرضه بخش بزرگی از سهام‌ بنگاه‌های دولتی را در بورس است. دولت در راستای این هدف، سهام صندوق‌های قابل معامله EFT و سهام عدالت را روانه بورس کرد. مردم بدون نیاز به سرمایه عظیم یا درگیری علمی زیاد با دانش بورس ، اوراق بهادار متنوع و سهام ها را خریداری نمایند.در این عرصه، شرکت های بیمه  بیکار ننشستند. سهام  شرکت‌هایی هم چون بیمه البرز  و بیمه اتکایی امین نیز در بین صندوق های قابل معامله EFT به چشم می خورند.

افرادی که توانایی  ورود به بازار بورس را دارند می‌توانند  با مطالعه و بررسی جوانب مختلف امر، از مزایای این بازار در امر معاملات بورسی صندوق های EFT  بهره مند شوند. باید توجه کرد که بازار بورس یک بازار سرمایه گذاری با ریسک است. باید افراد با مشاوره درست همه جوانب را بررسی کنند؛ سپس به  سرمایه گذاری در بورس مخصوصا حوزه های سهام بنگاه های دولتی هم چون سهام عدالت مبادرت ورزند.

نتیجه گیری

ما در این مطلب سعی کردیم به تمامی سوالات شما مبنی بر اینکه این سهام به چه کسانی تعلق می گیرد؟ پاسخ دهیم. به علاوه یک سری نکات دیگر مربوط به اینکه سهام عدالت چیست و از چه شرکت هایی تشکیل شده است نیز مورد بررسی قرار گرفت. در صورتی که نیاز به اطلاعات بیشتری در رابطه با سود سهام عدالت نحوه دریافت و فروش آن داشتید، می توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.