الگوهای شمعی ژاپنی

الگوهای شمعی ژاپنی چیست؟

در این مقاله آموزشی از آکادمی نیکخوی به آموزش الگوهای شمعی ژاپنی از صفر همراه با مثال روی چارت حقیقی تکنیکال می پردازیم. میخواهیم ببینیم الگو شمعی یا کندل استیک چیست؟ و چه کاربردی دارد. بنابراین تمرکز این مقاله روی الگو شمعی (کندل استیک) است.

با ساختار این نمودار در همان ابتدای آموزش تکنیکال که تحت عنوان چارت کندل استیک هست آشنا شدید. اما ژاپنی ها بوسیله ساختار کندل ها و ترکیب قرار گرفتن آنها پی به مسائل جالبی بردند. در این درس و دروس بعدی به آنها خواهیم پرداخت.
در ابتدا چون ممکن است ساختار این نمودارهای کندل استیک از خاطر دوستان رفته باشد. فلش بکی می زنیم و کوتاه توضیحی می دهیم .
ساختار این نمودارها بصورت زیر است :

کندلی که به رنگ سفید هست کندل بولیش (گاوی). کندلی که به رنگ قرم هست بیریش (خرسی) نام دارد. نحوه قیمت های باز و بسته شدن و بالاترین و پایین ترین را مشاهده می کنید.

چکیده مطلب

• نمودار شمعی یکی از انواع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال بوده و پایه اصلی تحلیل تکنیکال معاملات دارایی‌هایی مانند سهام، ارز و کالا به شمار می‌رود.
• هر شمع نشان‌دهنده یک بازه زمانی معاملاتی است که می‌توان این بازه را از یک دقیقه تا یک هفته، یک ماه و حتی یک سال تنظیم نمود.
• جهت ترسیم نمودار شمعی مربوط به یک سهم، به قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن، بیشترین قیمت و کمترین قیمت آن سهم نیاز داریم.

تاریخچه الگوهای شمعی (کندل استیک)

استیو نیسون، تکنیک محرمانه و راز مگوی ژاپنی ها را کشف کرد. وی آن را از دوست ژاپنیش آموخته بود. به همین دلیل نام الگوهای شمعی ژاپنی برایش انتخاب نمود. استیو درباره شمعهای ژاپنی تحقیق و مطالعه کرد، با آنها زندگی کرد، آن ها را خورد و سپس کم کم شروع به نوشتن درباره آنها کرد. تکنیک الگوهای شمعی ژاپنی در دهه ۹۰ میلادی آرام آرام در میان عموم مردم گسترش پیدا کرد تا اینکه در حال حاضر اکثریت معامله گران بازارهای مالی از این تکنیک برای بررسی روند قیمتها استفاده می کنند. خلاصه آنکه بدون استیو نیسون، نمودارهای شمعی ژاپنی رازی پنهان باقی می ماند.

لابد پیش خودتان می گویید این ها که تاریخچه بود. بالاخره الگوهای شمعی ژاپنی چیست؟ بهترین راه برای توصیف الگوی شمعی ژاپنی نشان دادن تصویر است.

این قبیل الگوهای شمعی ژاپنی در هر تایم فریم قابل استفاده هستند. شمع برای توضیح عملکرد قیمت در یک بازه زمانی مشخص استفاده می شود. شمع های ژاپنی با استفاده از قیمت آغازین، بالاترین قیمت، پایین ترین قیمت و قیمت پایینی دوره زمانی انتخاب شکل می گردد.

کانسپت کلی الگوهای کندل استیک

• اگر قیمت پایانی بالای قیمت آغازین باشد، آنگاه شمع توخالی کشیده می شود.
• اگر قیمت پایانی زیر قیمت آغازین باشد، آنگاه شمع توپر کشیده می شود.
• بخش توخالی یا توپر شمع بدنه شمع نامیده می شود.
• خطوط باریکی که از بالا و پایین کشیده شده، گستره بالاترین قیمت/پایین ترین قیمت را نشان می دهد، سایه نام دارد.

درست همانند انسانها، شمعهای ژاپنی نیز اندازه های مختلفی دارند. بدنه های بلند، خرید و فروش قوی را نشان می دهند. هرچه بدنه بلندتر باشد، فشار خرید یا فروش شدیدتر است. این بدان معناست که خریداران یا فروشندگان قوی تر بوده اند و کنترل را به دست گرفته اند.

سایه های شمع ژاپنی

سایه های بالایی و پایینی شمع ژاپنی سرنخ های بسیار مهمی درباره جلسه داد و ستد در اختیارمان می گذارد. شدو های بالایی بالاترین قیمت جلسه را مشخص می کند، سایه های پایینی پایین ترین قیمت جلسه را مشخص می کند. شمع هایی با سایه های بلند نشان می دهند که عکس العمل معاملات به خوبی قبل از قیمت آغاز و پایان اتفاق افتاده است. سایهای شمع ژاپنی اگر کوتاه باشند نشان می دهد که اکثر معاملات در آن بازه زمانی در نزدیکی قیمت آغاز و پایان محدود شده است.

ساختار و اجزاء تشکیل‌دهنده شمع‌های ژاپنی

قیمت‌ها در شمع‌های ژاپنی

به منظور ترسیم نمودار شمع‌های ژاپنی با این فرض که هر شمع نشان‌دهنده روند قیمت بر اساس یک بازه زمانی معاملاتی است، به چهار قیمت نیاز داریم :

قیمت باز شدن (ابتدایی)

قیمت بسته شدن (پایانی)

بیشترین قیمت (بالایی)

کمترین قیمت (پایینی)

بدنه شمع‌های‌ ژاپنی

شمع‌های ژاپنی از دو بخش بدنه و سایه تشکیل شده‌اند. بدنه اصلی (body)، دامنه بین قیمت باز شدن (ابتدایی) و قیمت بسته شدن (پایانی) را در بر می‌گیرد. رنگ بدنه شمع به طور پیش فرض به صورت سبز و قرمز یا به صورت سفید و مشکی است. البته به رنگ‌های دیگر نیز قابل تنظیم است که چندان متداول نیست.

اگر بدنه اصلی شمع، توپر (سیاه یا در بعضی نمودارها قرمز) باشد، بدان معنا است که قیمت انتهای دوره (close یا بسته شدن) نسبت به قیمت ابتدای دوره ( openیا باز شدن) کمتر بوده و پایین‌تر از آن قرارگرفته‌است. چنین شمعی اصطلاحاً شمع ریزشی یا Bearish candle خوانده می‌شود. در یک شمع ریزشی، قدرت فروشندگان کاملاً محسوس است.

معروفترین الگوهای شمعی ژاپنی

خب حالا که متوجه شده اید شمع های ژاپنی چیست وقت آن رسیده که با معروفترین الگوهای شمعی ژاپنی آشنا شوید.

1. الگوی دوجی 
2. الگوی چکش یا مرد به دار آویخته
3. الگوی اینگالفینگ یا پوشش دهنده
4. الگوی اینساید بار یا شمع داخلی

الگوهای برگشتی کندلی

همانطور که اروپایی ها الگوهای برگشتی متعددی مانند ایجاد سر و شانه یا سقف دوبل یا کف دوبل یا … دارند، آرایش های خاصی بصورت کندلی نیز وجود دارد که توسط ژاپنی ها سال های سال مورد اسافاده قرار گرفت. هنوز هم استفاده می شود. چنانچه درست استفاده شود سودهای کلانی به همراه دارد . همه ما همواره بدنبال این هستیم که روند یک ارز یا سهم یا …. چه زمانی بر می گردد. این الگوها چنین پدیده ای را نشان می دهند.

در کف ها

مهم ترین کندل برگشتی مثبت ، کندل Hammer می باشد .که وقتی در کف ها دیدیم می تواند یک الگوی برگشتی باشد و چنانچه با آموخته های ما در تحلیل کلاسیک هماهنگ شود نتیجه به مراتب بهتری خواهد داد. یعنی چنانچه یک واگرایی مثبت مشاهده شود و همزمان یک کندل hammer مشاهده شود تلفیق این دو می تواند یک پوزیشن خرید خوب باشد. شکل زیر آرایش کندل همر میباشد که سفید یا سیاه بودن آن فرقی نمی کند.

یک نوع دیگری از Hammer نیز وجود دارد که به inverted Hammer یا چکش معکوس معروف است. که به فرم زیر می باشد که آن هم بیانگر مثبت شدن قیمت میباشد که فرم آن مانند شکل زیر میباشد :

حالا به نمونه هایی از این الگو شمعی کندل ها در بازار واقعی توجه کنید :

در سقف ها

در سقف ها هم معروف ترین الگو شمعی کندل برگشتی ، Hanging Man یا کندل مرد به دار آویخته شده می باشد . که به فرم زیر می باشد .

فرم دیگر آن که معروف به shooting star یا ستاره ثاقب می باشد . که بشکل زیر می باشد :

خب نمونه هایی ازا ین الگوهای برگشتی از سقف که شبیه الگوهای برگشتی از کف می باشد را در زیر می بینید :خب

نکته مهم : سایه یا شادو در این الگوها باید حداقل دو برابر اندازه بدنه باشد و هر چه بیشتر باشد الگو جذاب تر است .

یک آرایش کندلی دیگر که خیلی هم اتفاق می افتد کندل دوجی می باشد. چه در پایان روند صعودی و چه در روند نزولی می تواند یکی از نشانه های برگشت باشد. ( بعنوان تاکید ، تلفیق تحلیل کلاسیک که یاد گرفتیم با آرایش های کندلی می تواند بسیار موثر و کارا باشد.)

فرم دوجی (doji) مانند شکل زیر میباشد :
(قیمت باز و بسته شدن در یک جا می باشد ( حدوداً )

معرفی الگوهای منفرد عمومی

همانطور که از اسم این الگو پیداست، الگوی منفرد فقط از یک کندل دست شده است. مثلا اگر در تایم فریم یک روزه باشید این الگو، ماحصل تلاش یک روزه معامله گران است. ترید کردن بر اساس الگوهای منفرد یا تک کندلی، چنانچه آنها را درست تشخیص دهید، می توانند بسیار سودده باشند. فراموش نکنید اگر می خواهید بر اساس آنها ترید کنید، حتما به طول بدنه آنها دقت کنید. هرچه طول آنها بیشتر باشد، شدت اشتیاق برای خرید یا فروش آنها، بیشتر بوده است.

الگوی ماروبوزو Marubozu

در این قسمت، اولین الگویی که یاد خواهیم گرفت، الگوی ماروبوزو است. معنی این کلمه در ژاپنی یعنی طاس یا برهنه است (دلیلش را زود خواهید فهمید). دو نوع ماروبوزو وجود دارند: صعودی و نزولی.

قبل از اینکه بخواهیم جلوتر برویم، اجازه دهید سه قانون مهم درباره الگوهای شمعی را با شما به اشتراک بگذاریم.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود: پیپ در فارکس

سه قانون مهم الگوهای شمعی ژاپنی

۱- اگر الگوی شما قوی است آن را بخرید و اگر ضعیف است، آن را بفروشید.

۲- نسبت به الگوها منعطف باشید. ( آنها را تشخیص داده و به حساب آورید).

۳- به دنبال روند قبل از آنها بگردید.

الگوی ماروبوزو به احتمال زیاد تنها الگویی است که قانون شماره سه را زیر پا می گذارد. یک الگوی ماروبوزو صرف نظر از روند قبل از خود، می تواند در هر جایی از چارت، وجود داشته باشد.

اگر یادتان باشد در معنی کلمه ماروبوزو که به ژاپنی برهنه می شد، به شما قول دادیم معنی آن را زود خواهید فهمید. دلیل آن این است که الگوی ماروبوزو نه در بالا و نه در پایین آن، هیچ سایه یا Shadow وجود ندارد. همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، ماروبوزو فقط دارای بدنه یا Body است. ماروبوزوی قرمز رنگ، نشان از نزولی بودن و ماروبوزوی آبی یا سبز نمایانگر صعودی بودن است.

برای مثال الگوی صعودی ماروبوزو نشان دهنده این است که برای دارایی مورد نظر شما، خریداران زیادی وجود دارد. فراموش نکنید. که در مورد ماروبوزو صعودی اصلا مهم نیست. که روند قبل از آن چه بوده، هر زمان که آن را مشاهده کردید، به خاطر داشته باشید که احساسات بازار تغییر کرده. و گاوها وارد بازار شدند و قرار است بازار را بالا ببرند.

الگوی فرفره چرخان Spinning Top

الگوی فرفره یکی از الگوهای جالب شمعی ژاپنی است. برخلاف ماروبوزو، این الگو به تریدرها هیچ سیگنالی مبنی بر ورود یا خروج، نمی دهد. ولی الگوی فرفره اطلاعات مفیدی را درباره وضعیت موجود مارکت، به شما می دهد. تریدرها با توجه به این داده ها، می توانند پوزیشن خود را در این معامله مشخص کنند.

الگوی فرفره درست شبیه تصویر زیر می باشد. به آن خوب دقت کنید. از ساختار این کندل، چه چیزی را متوجه می شوید؟

شما با دیدن الگوی فرفره، متوجه دو چیز می شوید:

۱- این کندل ها بدنه هایی واقعا کوچک دارند.

۲- سایه بالایی و پایینی، تقریبا با هم یکسان هستند.

مطالعه این مقاله پیشنهاد می‌شود: پیوت پوینت چیست؟

الگوی دوجی Dojis

الگوی تک کندلی و منفرد بعدی، الگوی دوجی نام دارد. الگوهای دوجی خیلی شبیه فرفره ها هستند با این تفاوت که بدنه آنها خیلی کوچکتر است. این به این معنی است که قیمت باز شدن و بسته شدن آنها، یکسان است. دوجی ها، الگوهای بسیار مهمی هستند.

اگر قانون دوم الگوهای شمعی را که در قسمت الگوی ماروبوز با شما به اشتراک گذاشتیم. به خاطر داشته باشید؛ نسبت به الگوها منعطف باشید ( آنها را تشخیص داده و به حساب آورید)، قرار است در این قسمت از آنها استفاده کنیم.  

لطفا به تصویر بالا نگاهی بیاندازید. در این الگو شما با دیدن بدنه کوچک آنها ممکن است دچار وسواس شوید و بگویید که این یک الگوی دوجی نیست! قانون دوم می گوید: با الگوهای شمعی منعطف باشید و حتی اگر بدنه آنها خیلی کوچک است، آنها را به عنوان یک الگوی دوجی، بپذیرید. فراموش نکنید که هر آنچه در قیمت الگوی فرفره آموختیم، شامل الگوهای دوجی نیز، می شود. هم الگوی فرفره و هم دوجی، هردو در شرایط بی تصمیمی یا تردید و تامل، به وجود می آیند.

الگوی چتر کاغذی Paper Umbrella

الگوی مهم بعدی از سری الگوهای منفرد یا تک کندلی، الگوی مهم چتر کاغذی است. این الگو به معامله گران کمک می کند تا مسیر معاملاتی شان را مشخص کنند. مفهوم و کارایی این الگو، بسته به اینکه کجای نمودار پدیدار گردد، فرق می کند.

الگوی چتر کاغذی، شامل دو الگوی بازگشتی روند است. که به آنها مرد آویزان یا Hanging Man و چکش یا Hammer می گویمم. الگوی مرد آویزان، یک الگوی نزولی است و الگوی چکش، تقریبا یک الگوی صعودی است. فراموش نکنید که الگوی چتر کاغذی، توسط یک سایه بلند و بدنه کوچک، خودش را به شما نشان می دهد.

اگر الگوی چتر کاغذی خودش را به شما در انتهای یک روند نزولی نشان دهد، نام آن چکش است. اگر الگوی چتر کاغذی خودش را به شما در انتهای یک روند صعودی نشان داد، نام آن مرد آویزان است.

برای شفاف تر شدن موضوع، لطفا به دو تصویر زیر نگاه کنید.

الگوی ستاره دنباله دار Shooting Star

الگوی ستاره دنباله دار، آخرین الگویی است که قبل از رفتن به سمت الگوهای چند کندلی، با شما به اشتراک می گذاریم. رفتار قیمت الگوهای ستاره دنباله دار، بسیار مهم است. همین مسئله، الگوی ستاره دنباله دار را تبدیل به یک الگوی آماده برای ترید، می کند. الگوی ستاره دنباله دار، درست شبیه یک الگوی وارونه چتر کاغذی است.

برعکس الگوی چتر کاغذی که سایه اش در پایین قرار دارد، الگوی ستاره دنباله دار سایه بلندش در قسمت بالای آن قرار دارد.

معرفی الگوهای چند شمعی

در قسمت قبل یعنی الگوهای منفرد یا تک کندلی، شما برای تشخیص آنها، فقط به یک شمع نیاز داشتید. ولی برای تشخیص الگوهای چند شمعی به منظور یک فرصت معاملاتی خوب، شما گاهی به دو یا سه کندل نیاز دارید. اولین الگوی چند کندلی که در این قسمت قصد داریم با شما به اشتراک بگذاریم، الگوی پوشا یا Engulfing است.

الگوی پوشا Engulfing

برای تشخیص الگوی پوشا، شما به دو کندل نیاز دارید؛ یک کندل کوچک و یک کندل بزرگ. اگر شما این الگو را در انتهای یک روند مشاهده کردید، نام آن الگوی پوشای صعودی است (چرا که قرار است باعث صعود دارایی مورد نظر شما شود). اگر این الگو را در انتهای یک روند صعودی دیدید، به آن الگوی پوشای نزولی می گوییم.

علت نامگذاری این الگو به پوشا این است که کندل دوم، کندل اول را پوشش می دهد.

الگوی پوشای صعودی

همانطور که پیشتر ذکر کردیم الگوی پوشای صعودی، یک الگوی دو شمعی است که در انتهای یک روند نزولی می آید و باید سه پیش شرط زیر را، داشته باشد:

۱- روند قبل از آن باید نزولی باشد.

۲- کندل اول باید قرمز باشد و نزولی بودن روند قبل از آن را تایید کند.

۳- کندل دوم هم باید سبز باشد و به اندازه ای بلند باشد، که کندل اول را پوشش دهد.

الگوی پوشای نزولی

الگوی پوشای نزولی، یک الگوی دو کندلی است که در انتهای یک روند صعودی قرار می گیرد و باعث نزولی شدن روند موجود می شود. یک الگوی پوشای نزولی باید دارای سه پیش شرط زیر باشد:

۱- روند قبل از آن باید صعودی باشد.

۲- کندل اول، باید به رنگ سبز یعنی صعودی باشد.

۳- کندل دوم که پوشاننده کندل اول است، باید به رنگ قرمز یعنی نزولی باشد.

الگوی نفوذی Piercing

الگوی نفوذی با اندکی تفاوت، به الگوی پوشای صعودی شباهت دارد. اگر قوانین الگوی پوشای صعودی را به خاطر دارید. در قانون دوم آن گفتیم که کندل دوم، شمع اول را بطور کامل می پوشاند. ولی در الگوی نفوذی، کندل دوم شمع اول را فقط کمی می پوشاند. لطفا به تصویر زیر با دقت نگاه کنید.

الگوی ابر سیاه پوشاننده Dark Cloud Cover

یکی دیگر از سری الگوهای چند کندلی شمعی ژاپنی، الگوی ابر سیاه پوشاننده است. این الگو شباهت زیادی با الگوی پوشای نزولی دارد. در الگوی پوشای نزولی، کندل دوم شمع اول را کاملا می پوشاند ولی در این الگو، کندل دوم تا حدود ۵۰% از شمع اول، بازگشت می کند.

الگوی زن حامله Harami

کلمه هرامی در گذشته های دور در ژاپن، به معنی حامله بوده است. الگوی هرامی نیز، دارای دو کندل است. شمع اول معمولا بلند و کندل دوم دارای بدنه کوتاه می باشد. ضمنا رنگ کندل دوم با کندل اول، فرق می کند و متضاد یکدیگر هستند. با دیدن الگوی زن حامله، معمولا بوی یک تغییر روند به مشام می خورد. دو نوع الگوی هرامی وجود دارد: الگوی هرامی صعودی و الگوی هرامی نزولی.

الگوی ستاره صبحگاهی Morning Star

الگوی ستاره صبحگاهی، یک الگوی صعودی است که از سه کندل تشکیل شده است. این یک الگوی بازگرداننده روند نزولی است که از سه کندل پشت سر هم، درست شده است. ستاره صبحگاهی در انتهای یک روند نزولی شکل می گیرد.

این الگو دارای چند شرط است که اگر تمام شرایط را داشته باشد، الگوی ستاره صبحگاهی به وجود آمده است.

۱- حتما باید روند مارکت نزولی باشد و قدرت مطلق در دست خرس ها باشد.

۲- شمع اول حتما باید قرمز با بدنه تقریبا بلند باشد.

۳- دومین کندل باید با یک گپ یا فاصله پایین تر از کندل اول ایجاد شود.

۴- کندل دوم باید شبیه یک کندل دوجی یا فرفره باشد.

۵- کندل سوم باید سبز و صعودی باشد و بدنه ای تقریبا اندازه بدنه کندل اول داشته باشد و با اندکی گپ به سمت بالا باز شود.

الگوی ستاره شامگاهی Evening Star

الگوی ستاره شامگاهی، آخرین الگویی است که در این مقاله قصد داریم برای شما توضیح دهیم. ستاره شامگاهی یک الگوی نزولی درست شبیه به ستاره صبحگاهی است. تنها تفاوت آن با صبحگاهی، این است که این الگو در انتهای روند صعودی می آید. درست مثل الگوی صبحگاهی، این الگو نیز از سه کندل پشت سر هم به وجود می آید.

این الگو دارای چند شرط است که اگر تمام شرایط را داشته باشد، الگوی ستاره شامگاهی شکل گرفته است.

۱- روند بازار باید حتما صعودی باشد و قدرت مطلق در دستان گاوها باشد.

۲- در این روند صعودی، مارکت باید قله های جدیدی درست کند.

۳- کندل اول باید یک کندل صعودی سبز رنگ با بدنه تقریبا بلند باشد و بازار اصطلاحا قله جدیدی بسازد.

۴- کندل دوم باید با یک گپ کمی بالاتر باز شود که تاییدی است از قدرت گاوها.

۵- کندل سوم با یک گپ نزولی و بدنه ای تقریبا بلند و قرمز رنگ باید کمی پایین تر باز شود.

نتیجه گیری

ما در این مقاله آموزشی، فقط سعی کردیم نمونه هایی از الگوهای شمعی ژاپنی منفرد و چند کندلی را برای شما توضیح دهیم. فراموش نکنید که تعداد این الگوها، بسیار بیشتر از مثال های این مقاله است. چنانچه این مقاله را مفید یافتید، لطفا آن را با دیگر دوستانتان به اشتراک بگذارید. تا آنها هم از طریق این الگوها، بتوانند در هر مارکتی که فعالیت می کنند، کسب سود بکنند. آکادمی نیکخوی بستری آموزشی برای یادگیری تحلیل تکنیکال بازارهای مالی، پرایس اکشن، فاندامنتال، شناسایی روندها و … را فراهم می آورد. کافیست نگاهی به بخش دوره های آموزشی ما بیندازید.

درست است که تعداد این کندل ها بسیار زیاد است و ممکن است شما از این مسئله که آیا می توانید تمام آنها را یاد بگیرید، دچار نگرانی شوید. ولی فراموش نکنید که یادگیری این الگوها درست مثل یادگیری رانندگی است.