آموزش بازار طلا
دوره موفقیت
در ماهی که گذشت شاخص کل بورس تهران سقوط آزاد ۲۰ درصدی را تجربه کرد. این سنگین‌ترین افت ماهانه تاریخ بورس بود.
چنین افتی در شرایطی رخ داد که بورس تهران بعد از یک سقوط آزاد ۴۲ درصدی از نیمه دوم مرداد ماه تا نیمه دوم آبان ماه، دوباره وارد مسیر صعودی شده بود و توانسته بود ۲۶ درصد رشد کند.
اما چه اتفاقی افتاد که بورس دوباره تغییر مسیر داد و به کمترین سطوح خود از خرداد ماه رسید؟ آیا خطراتی که بورس را وادار به این واکنش سریع‌السیر کرد می‌تواند دوباره نمادها را تهدید کند؟
رانت‌سازی وزارت صمت
بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند مهم‌ترین عامل منفی شدن بورس طی ماه گذشته شیوه‌نامه رانت‌ساز وزارت صمت برای قیمت‌گذاری فولاد بود. شیوه‌نامه‌ای که شرکت‌ها را ملزم به عرضه تمام محصولات خود در بورس کالا با قیمت پایه‌ای معادل ۸۰ درصد قیمت جهانی CIS می‌کند. البته با توجه به تولید بیشتر از نیاز مصرف داخلی فولاد در کشور، سابقه یکی دو ماه اخیر در بورس کالا نشان داده که قیمت معامله در اغلب مقاطع فولادی همان قیمت پایه است و از این محل رانت عظیمی نسیب رانت‌جویان فولادی شده است.
این شیوه‌نامه جرقه شروع منفی‌های بورس تهران را زد و در ادامه با پافشاری وزارت صمت بر گسترش این رانت شتاب نزولی بازار سهام تندتر هم شد.
عقب‌نشینی قیمت دلار
با وجود شکست ترامپ در انتخابات آمریکا. به دلیل هوچی‌گری‌های او برخی از معامله‌گران انتظار داشتند ترامپ به واسطه‌ای بتواند دوباره در کاخ سفید بماند. اما در دی ماه تمام تلاش‌های بیهوده رئیس جمهور سابق آمریکا به در بسته خورد و بالاخره شکست را پذیرفت.
از طرفی دیگر یکی از ریسک‌های جدی اقتصاد ایران در روزهای پایانی ریاست جمهوری ترامپ ریسک تقابل نظامی بود. با رسیدن به پایان دوران ۴ ساله ریاست جمهوری ترامپ این ریسک هم برچیده شد تا دلار آماده شروع سقوط آزادی دیگر باشد.
به طوری که در مجموع طی ماه گذشته دلار ۱۳.۷ درصد از ارزش خود را از دست داد. هر چند بیشتر این ریزش دلار در روزهای پایانی دی ماه بود. اما به نظر می‌رسد بورس‌بازان از مدت‌ها قبل‌تر از شروع ریزش دلار، قیمت‌های پایین‌تری را در محاسبات خود منظور کرده بودند و به همین خاطر به نظر می‌رسد یکی دیگر از عواملی که منجر به منفی‌های سنگین بورس در ماه گذشته شد همین انتظار افت قیمت دلار بود.
ریسک‌ها در بورس ادامه پیدا می‌کند؟
طی دو روز اخیر شاهد رشد مجدد قیمت دلار هستیم. اما با توجه به اصرار دولت بر نرخ‌های پایین‌تر دلاربرخی از کارشناسان اعتقاد دارند. که احتمال نزولی شدن مجدد دلار بالاست. به همین خاطر به نظر می‌رسد این ریسک همچنان برای بازار سهام وجود دارد. البته گفتنی است که برخی از کارشناسان معتقدند که بسیاری از نمادها در سطوح کنونی قیمتی، با قیمت دلار قیمت پایین‌تر هم ارزنده‌اند. (در همین خصوص گفت‌وگوی محمد نوربخش با بورسان را بخوانید: سهام بزرگ با دلار ۱۷هزار تومانی هم ارزنده است؟)
بعد از اعتراضات گسترده سهامداران به شیوه‌نامه رانت‌ساز وزارت صمت برای قیمت‌گذاری فولاد. شاهد عقب‌نشینی وزارت صمت از افزایش بیشتر این رانت بودیم. به طوری که فعلا وزارت‌خانه به همان رانت ۲۰ درصدی بسنده کرده است. طی روزهای اخیر هم شاهد استعفای داریوش اسماعیلی از سمت معاونت معدنی وزارت صمت. انتصاب اردشیر سعدمحدی به جای او بودیم. انتصاب سعدمحمدی در این جایگاه منجر به ایجاد خوش‌بینی در سهامداران برای پایان دادن به رانت و لغو مصوبه شیوه‌نامه فولادی شده است. حال باید دید سعدمحمدی در این جایگاه موفق خواهد بود. یا باز هم شاهد تداوم رانت در این وزارت‌خانه خواهیم بود.
